پژوهشگاه مطالعات فرهنگی اجتماعی و تمدنی

مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران

خط مشی‌ها و اولویت‌های اقتصادی

نام طرح: نگرش‌ها، رفتار و آگاهی‌های دانشجویان دانشگاه‌های دولتی تحت پوشش وزارت علوم
تاریخ انجام پژوهش: ۱۳۸۲
روش تحقیق: پیمایش
جامعه آماری: دانشجویان دانشگاه‌های دولتی کشور
تعداد نمونه: ۱۵۲۲
محقق: سیدحسین سراج زاده ـ فاطمه جواهری

در این قسمت از پیمایش ترجیحات و اولویت‌های دانشجویان در مورد برنامه‌های دولت درزمینه کنترل تورم دربرابر بیکاری، رشد درآمد درمقابل توزیع، فروش نفت درمقابل افزایش مالیات، و اولویت تخصیص بودجه در بخش‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است.

نتایج بیانگر آن است که از نظر ۶۸درصد از پاسخگویان کنترل بیکاری بر کنترل تورم ارجح است. ۷۳درصد از دانشجویان توزیع عادلانه ثروت را از افزایش درآمد ملی مهم‌تر می‌دانند. درواقع اکثریت قابل توجهی از دانشجویان به این امر توجه دارند که اگر جامعه فاقد یک نظام عدالت توزیعی باشد، رشد درآمد ملی به تنهایی تأثیری در افزایش میزان رفاه مردم نخواهد داشت.

در مرحله بعد از پاسخگویان تقاضا شد نظر خود را در مورد این که دولت برای تأمین بودجه جاری خود بین فروش نفت یا افزایش مالیات به کدامیک اولویت دهد، بیان کنند. بر اساس نظر پاسخگویان افزایش مالیات۱۰درصد بیش از فروش نفت اولویت دارد. این بدان معنا است که بیش از نیمی ازدانشجویان معتقدند بجای فروش منابع ملی باید سهم مردم در تأمین بودجه جاری دولت افزایش یابد.

همچنین ازبین گزینه‌هایی که به کاهش مالیات و کاهش بودجه بهداشت و آموزش، ثابت نگه داشتن هردو و افزایش هر دو اشاره دارد، گزینه سوم بیشتر مورد تأیید است. حدود ۶۲ درصد از پاسخگویان معتقدند از بین موارد یاد شده دولت باید هم از مردم مالیات اخذ کند و هم در ارائه خدمات ضروری و اساسی بکوشد.

نظرات دانشجویان در مورد اولویت‌های اقتصادی مختلف (تعداد پاسخگو= ۱۵۲۲)

سؤال‌ها طبقات پاسخ‌ها تعداد درصد معتبر
 

اگر دولت ناچار باشد بین  کنترل تورم و مهار بیکاری یکی را انتخاب کند، کدامیک باید در اولویت باشد؟

کنترل تورم ۳۱۳ ۲۱٫۸
کنترل بیکاری ۹۷۱ ۶۷٫۷
نمی‌دانم ۱۵۰ ۱۰٫۵
بدون پاسخ ۸۸ ـ
اگردولت ناچار باشد بین رشد درآمد ملی و توزیع عادلانه ثروت یکی را انتخاب کند، کدامیک باید در اولویت باشد؟ افزایش در آمد ملی ۳۷۳ ۲۶٫۵
توزیع عادلانه ثروت ۱۰۳۲ ۷۳٫۵
بدون پاسخ ۱۱۷ ـ
اگر برای تأمین بودجه لازم باشد دولت بین فروش نفت و افزایش مالیات یکی را انتخاب کند، کدامیک باید در اولویت باشد؟ فروش نفت ۶۱۲ ۴۵٫۲
افزایش مالیات ۷۴۱ ۵۴٫۸
بدون پاسخ ۷۷ ـ
 

 

به نظر شما کدامیک از این موارد باید در اولویت قرار گیرد؟

کاهش مالیات و کاهش بودجه بهداشت وآموزش ۸۸ ۶٫۴
ثابت نگهداشتن مالیات و بودجه بهداشت و آموزش ۴۳۴ ۳۱٫۷
افزایش مالیات و افزایش بودجه بهداشت و آموزش ۸۴۷ ۶۱٫۹
بدون پاسخ ۱۵۳ ـ

در مرحله بعد دیدگاه دانشجویان درباره اولویت تخصیص بودجه دولت در۱۰ حوزه اقتصادی با استفاده از روش وزنه گذاری بررسی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، از بین  ۱۰ مورد مختلف به ترتیب فراهم آوردن شرایط برخورداری از مسکن مناسب، افزایش آموزش (که امکان یافتن شغل مناسب را تسهیل می‌نماید) و همچنین کمک به تولید که مبنای رشد صنعت و رونق اقتصادی است، دراولویت است. برتری اولویت مسکن نسبت به سایر موارد از یک سو نشانه ارزش برخورداری از مسکن شخصی در تأمین احساس امنیت روانی است و از طرف دیگر معرف دشواری تهیه مسکن در شرایط فعلی است. علاوه بر این توجه به ترتیب اولویت‌ها ۱۲ حاکی از آن است که از نظر پاسخگویان توسعه  امکانات  مذهبی، تفریحی و ورزشی (اولویت۹-۷) نسبت به  تقویت تشکیلات انتظامی (اولویت۱۰)  دارای اهمیت بیشتری است. در واقع بر اساس نظر دانشجویان با بسط امکانات رفاهی و فرهنگی نیاز به کنترل‌های مستقیم (پلیس و زندان) کاهش می‌یابد.

به نظر شما افزایش بودجه کدامیک از بخش‌های زیر باید در اولویت اول تا سوم قرار گیرد؟ (تعداد پاسخگو=۱۵۲۲)

طبقات

 

درصد معتبر% شاخص وزنه گذاری شده اولویت نهایی
اولویت اول اولویت دوم اولویت سوم
مسکن ۳۱٫۰ ۱۶٫۷ ۱۶٫۴ ۲۳٫۸ ۱
آموزش ۲۴٫۰ ۲۴٫۰ ۱۹٫۳ ۲۳٫۲ ۲
کمک به تولید ۲۳٫۶ ۱۸٫۶ ۱۴٫۵ ۲۰٫۵ ۳
بهداشت ودرمان ۹٫۳ ۲۰٫۵ ۱۷٫۶ ۱۴٫۴ ۴
سوبسید کالاهای ضروری ۵٫۳ ۶٫۵ ۷٫۸ ۶٫۱ ۵
دفاع ونیروهای نظامی ۳٫۴ ۴٫۲ ۷٫۰ ۴٫۲ ۶
توسعه اماکن و فعالیت‌های مذهبی ۱٫۰ ۱٫۹ ۵٫۴ ۲٫۰ ۷
توسعه پارک‌ها و مکان‌های تفریحی ۰٫۸ ۲٫۵ ۴٫۲ ۱٫۹ ۸
توسعه مکان‌ها و امکانات ورزشی ۰٫۷ ۲٫۲ ۳٫۹ ۱٫۷ ۹
پلیس وزندان ها ۰٫۳ ۱٫۵ ۱٫۵ ۱٫۱ ۱۰
حمل ونقل عمومی ۰٫۶ ۱٫۵ ۲٫۳ ۰٫۹ ۱۱
تعداد معتبر ۱۴۲۱ ۱۴۱۷ ۱۴۰۶ ـ ـ