پژوهشگاه مطالعات فرهنگی اجتماعی و تمدنی

مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران

نگرش دانشجویان نسبت به نابسامانی اجتماعی

نام طرح: نگرش‌ها، رفتار و آگاهی‌های دانشجویان دانشگاه‌های دولتی تحت پوشش وزارت علوم
تاریخ انجام پژوهش: ۱۳۸۲
روش تحقیق: پیمایش
جامعه آماری: دانشجویان دانشگاه‌های دولتی کشور
تعداد نمونه: ۱۵۲۲
محقق: سیدحسین سراج زاده ـ فاطمه جواهری

 نابسامانی اجتماعی وضعیتی است که از وجود نوعی عدم تعادل و آشفتگی اجتماعی حکایت می‌کند. در چنین شرایطی یا معیارهای روشنی برای راهنمایی افراد وجود ندارد یا دستیابی به اهداف از طرق موجه و مشروع با مشکل مواجه است. این وضعیت می‌تواند به بروز نارضایتی اجتماعی یا رفتارهای نابهنجار منجر شود.

در این پژوهش نگرش افراد نسبت به میزان وجود نابسامانی اجتماعی با استفاده از ۷ معرف بررسی شده است. هدف از این کار شناسایی این امر است که دانشجویان تا چه اندازه شرایط جامعه را آشفته و نابسامان می‌دانند. از بین عبارت‌های مطرح شده در جدول زیر، گزاره اول از بالاترین میانگین (۴٫۳) یعنی بیشترین موافقت و گزاره هفتم از پایین‌ترین (۱٫۸) میانگین یعنی کمترین میزان موافقت برخوردار است.  ۸۴ درصد از پاسخگویان به بحرانی شدن وضعیت طبقه متوسط، ۵۲درصد به وجود بی‌اعتمادی اجتماعی و ۴۰ درصد به بی‌توجهی مسئولین نسبت به وضع مردم عادی معتقد هستند. با وجود این ۸۲درصد از افراد با این گزاره که برای رسیدن به هدف باید از هر وسیله‌ای استفاده کرد و ۶۰ درصد از آنها با تخطی از قانون مخالف‌اند. درواقع هرچند دانشجویان شرایط کنونی جامعه را تا حدی نابسامان می‌دانند، اما استفاده از روش‌های غیرقانونی دستیابی به اهداف را تأیید نمی‌کنند. به‌عبارت‌دیگر در بین دانشجویان یک نوع التزام اخلاقی نسبت به رعایت ضوابط اخلاقی هنجارهای اجتماعی وجود دارد.

        نظر خود را در مورد عبارت‌های زیر بیان کنید. (تعداد پاسخگو=۱۵۲۲)

طبقات درصد معتبر%    
کاملاً موافق موافق بینابین مخالف کاملاً مخالف تعداد معتبر میانگین

(۵-۱)

۱. وضع مردم طبقه متوسط به پائین روزبه‌روز بدتر می‌شود. ۴۹٫۸ ۳۴٫۵ ۱۲٫۲ ۲٫۹ ۰٫۵ ۱۴۹۷ ۴٫۳
۲.اکثر مسئولین مملکت به فکر مردم عادی نیستند. ۳٫۶ ۳۵٫۵ ۲۰٫۱ ۷٫۴ ۰٫۸ ۱۴۹۹ ۳٫۹
۳.این روزها به کمک کسی نمی‌توان امید داشت. ۲۴٫۶ ۳۴٫۶ ۲۲٫۸ ۱۶٫۰ ۲٫۰ ۱۴۹۶ ۳٫۶
۴. بیشتر اوقات احساس بیزاری از زندگی به من دست می‌دهد. ۱۲٫۲ ۱۴٫۱ ۲۳٫۱ ۳۵٫۶ ۱۵٫۰ ۱۴۸۶ ۲٫۷
۵.پول درآوردن مهم‌ترین هدف در زندگی است. ۴٫۲ ۱۶٫۰ ۳۶٫۵ ۳۰٫۳ ۱۳٫۰ ۱۵۰۱ ۲٫۶
۶.حالا که رعایت قانون برای ضعفا است کسی که به آن مقید باشد، ضرر کرده است. ۹٫۸ ۱۰٫۸ ۱۹٫۸ ۳۷٫۱ ۲۲٫۵ ۱۴۷۹ ۲٫۴
۷.برای رسیدن به هدف باید از هر وسیله غلط یا درستی استفاده کرد. ۲٫۹ ۲٫۷ ۱۱٫۸ ۴۳٫۹ ۳۸٫۷ ۱۴۹۱ ۱٫۸