گرایش سیاسی

از پاسخگویان خواسته شد تا گرایش خود را نسبت به احزاب و گروه‌های مهم سیاسی کشور که نام آنها در جدولی آمده بود و نیز احزابی که خود مایل بودند نام ببرند در سه سطح با پاسخ دادن به سه سؤال زیر مشخص کنند:

• ”به طور کلی خود را هوادار کدامیک از گروه‌های زیر می‌دانید؟“ (هواداری)
• “صرف نظر از اینکه هوادار گروه‌هایی که در بالا لیست شده اند هستید یا خیر، گرایش‌ها و دیدگاه‌های سیاسی خود را به کدامیک از آنها نزدیک‌تر می‌دانید؟“ (نزدیکی دیدگاه‌ها)
• “اگر در انتخابات شرکت می‌کنید، به کاندیدای کدام یک از گروه‌های فوق رأی
  خواهید داد؟“ (رأی دادن)

همچنین با دادن ضریب ۳ به هواداری، ضریب ۲ به نزدیکی دیدگاه‌ها، و ضریب ۱ به رأی دادن، میانگین وزنی گرایش به احزاب و گروه‌های سیاسی به عنوان شاخص این گرایش ساخته شد (ستون آخر جدول).

نتایج نشان می‌دهد ۴۳ درصد از دانشجویان خود را هوادار هیچکدام از احزاب و گروه‌ها نمی‌دانند و ۱۸ درصد هم مردد هستند و پاسخ نمی‌دانم را انتخاب کرده‌اند. اما نسبت کسانی که گزینه هیچکدام را انتخاب کرده‌اند در پرسش از نزدیکی دیدگاه‌ها به احزاب و گروه‌ها و رأی دادن به آنها به صورت چشمگیری تقلیل می‌یابد و به ترتیب به ۱۹ درصد و ۱۴ درصد می‌رسد. با وجود این، نسبت دانشجویان مردد که پاسخ نمی‌دانم داده اند در سطح طرفداری و قرابت دیدگاه‌ها تغییری نمی‌کند و در حدود ۱۸ درصد است اما در مورد رأی دادن با اندکی افزایش به ۲۴ درصد می‌رسد.

اگر هواداری را نشانه مشارکت سیاسی فعال بدانیم، از یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که حدود دو پنجم (۳۹ درصد) از دانشجویان از نظر مشارکت سیاسی فعال هستند و خود را هوادار یکی از احزاب و گروه‌های موجود می‌شناسند، اما مشارکت سیاسی حدود دو پنجم دیگر (۴۳ درصد) به سطح هواداری از گروه‌های سیاسی نمی‌رسد و از هیچ حزب و گروهی هواداری نمی‌کنند، حدود یک پنجم (۱۸ درصد) هم در تعیین حزب و گروه مورد حمایت خود دچار تردید هستند. با وجود این اکثریت (قریب دو سوم) دانشجویان نسبت به مسائل سیاسی حساس هستند، دیدگاه‌های احزاب و گروه‌های سیاسی را می‌شناسند، دیدگاه‌های خود را نسبت به دیدگاه‌های یکی از آنها نزدیک می‌دانند و در انتخابات به نامزدهای انتخاباتی آنان رای می‌دهند.

گرایش دانشجویان به احزاب و گروه‌های سیاسی (تعداد پاسخگو=۱۵۲۲)

* میانگین وزنی گرایش به احزاب و گروه‌های با دادن ضریب ۳ به هواداری، ضریب ۲ به نزدیکی دیدگاه‌ها، و ضریب ۱ به رأی دادن محاسبه شده است.

** دربین سایر گروه‌ها حدود ۵-۶ درصد پاسخگویان از گروه‌هایی نام برده اند که به محافظه کار یا اصول گرا معروف هستند. این موارد در جمع این گروه‌ها محاسبه شده اند.

Ò روزنامه‌های اصلاح طلب

Ó روزنامه‌های محافظه کار یا اصول گرا

در قسمت دوم جدول نام احزاب و گروه‌های سیاسی بر اساس شاخص گرایش به آنها به ترتیب از بالا به پایین آمده است. همان طور که ملاحظه می‌شود جبهه مشارکت ایران اسلامی با داشتن ۱۲ درصد طرفدار، ۱۷ درصد نزدیک فکری و ۲۱ درصد رأی دهنده از کل پاسخگویان در صدر قرار دارد. بعد از جبهه مشارکت نیروهای ملی مذهبی قرار دارند که ۶ درصد از دانشجویان خود را هوادار، ۱۳ درصد نزدیک فکری، و ۱۱ درصد رأی دهنده به آن معرفی کرده‌اند. دفتر تحکیم وحدت با ۷ درصد هوادار، ۱۱ درصد نزدیک فکری و ۸ درصد رأی دهنده در مرتبه سوم و بسیار نزدیک به نیروهای ملی مذهبی است. بعد از آن حزب کارگزاران سازندگی قرار دارد که حدود ۶ درصد از دانشجویان خود را رأی دهنده و نزدیک فکری آن دانسته اند اما فقط حدود ۳ درصد از پاسخگویان خود را هوادار کارگزاران سازندگی می‌دانند. سایر گروه‌ها نسبت‌های کوچکتری از هواداری، نزدیکی فکری و رأی دادن را دارند و در مراتب بعدی قرار می‌گیرند.